Bakiye, daha önce biyografisini hazırladığım1, diğer kitapları kadar şiirlerinin de hakkında uzun uzun konuşulması gerektiğine inandığım Kemal Varol’un yıllar önce çıkmış olan Yas Yüzükleri2, Kin Divanı3, Temmuzun On Sekizi 4 şiir kitaplarının birleşiminden oluşuyor.
Kemal Varol’un şiirlerinde bazen Ahmet Erhan’ın izlerini hissediyorsunuz. Genelde Ahmet Erhan şiirinde çok sık rastlanan anne, baba, yalnızlık, ölüm temaları çokça dolaştığı için ve kendisinin de dediği gibi yazmayı biraz Ahmet Erhan’dan öğrenmiş olması ve bunu Ahmet Erhan’a hiçbir zaman söyleyememiş olmasının sanırım etkisi çok fazla5. Yas Yüzükleri’ nde bu etkiyi görmek mümkün özellikle de Küfran şiirinde.
“…babasız büyüyen babamın
Oğulsuzluğuna dokunurdum.
Ummam diye düşünürken
Sebep oldum ona.” ,
“Her baba aslında imadır oğluna.” ,
“Fermandır: Babayla bozgun her çocuk
Hoyrattır elbet aşklarına.”
Küfran şiirinin bazı dizelerinde görülen bu izler en son dizelerinde daha da belirginleşir:
Hatta baba, dönülen, dönülmeye çalışılan tavaf, müsvedde, mürekkep, medet, revan, sebep, yekûn olunandır.
Kemal Varol şiiri Yas Yüzükleri’ndeki kendi dizeleriyle söylemek gerekirse; bir iç kanamasıdır, zehirle sınanmıştır, kimsenin bilmediği bir dildedir, sadece Türkçe kelimelerin değil Osmanlıca, Kürtçe ve Arapça kelimeleri tanıdığımız bir öğretidir, kimsenin rüyasında yer bulamaz, doğunun çiçekli bir güzelliğidir, simli yorganların esmer yaralarındadır,
“… gözlerimdeki zemzemi döktüm
Hala değişen bir şeymiş gibi baktım sabaha
Oysa bu nadas kalpler
Kendini kendinden azat edemeyenler” dir bazense Edip Cansever’in Mendilimde Kan Sesleri’ni, Turgut Uyar’ın Yokuş Yol’asını, Şükrü Erbaş’ın Cam İle Taş’ını kendine katmış, hatırlatmış olandır çünkü artık kimseye nakış değildir bu şiirler, biley taşıdır:
Biley Taşı
“Eriyen bakışlarımda çözülürdü zamanın uğultusu
Gelirdin: dudaklarının arasında yağmurun sesi
Unuturdum, uzayıp giden gökyüzü kime kapalı
Neden her şey vecdini soldurur
Çocukluğunu anlatırken neden mendil ister babasız kadınlar
Bilemedim, çünkü herkesin kalbi artık biley taşı
Herkes kısık bir sesle hırpalarken canını
Bazı babaların yasıyla yaşarken herkes
Savurdum bir sitemle ölümün giz dilini
Ne baba ne oğul olabildiğim kadın, bağışla:
Ey yetim, bu aşkta babanı bulamadın galiba”
Şiir kitapları birinin devamı niteliğinde diyebilirim. Yas Yüzükleri’nin etkisini Kin Divanı’nda görmek mümkün, şiirlerinde “dedim:” , Kürtçe “de beje” (söyle:) kullanımı, dini ögelerin kullanımı bolca:
“Kandil ve terkediş hep bizimle gelecek
Her alevi çünkü Hüseyin eksiğidir” ve
“Herkesin içinde eksik bir Yusuf vardır” dizelerinde görmek mümkündür. Şiirlerinde taş ögesinin kullanılması bana sürekli olarak Birhan Keskin’in Taş Parçaları’nı hatırlattı.
Dünyaya sığıp, bir yatağa sığamayanların şiirselliğidir Kemal Varol şiiri:
“İyi kötü kurduğum her cümlemi şiire borçluyum”6 der Kemal Varol, Nermin Yıldırım ile yaptığı bir söyleşisinde. Kendi başlangıcını oluşturduğu, kaçtığı, gittiği, gitmeye çalıştığı, geldiği, dolandığı, tavaf ettiği bu gerçeklikte “kimsenin bilmediği dil olmaktan çıkıp “başka bir dilin budalası”, “zehirle sınanan” olmuşken artık “başka bir zamanın zehri” olmuştur. Yani şiiri başlangıçta elde ettiği ne varsa sonucunda başlangıcında dönüşüne ulaşır, onun şiiri için önemli olan gidilen yolculuğudur: “varmak dediğimiz hep bir vahadır” Kemal Varol şiirlerine göre. Kin Gölü şiirinin başlangıcında dediği gibi: “hiçbir kelimeyi almıyor içimiz, kelimeler çoktandır vahim” diyebileceğimiz kelimelerin ve kelimelerin güzelleştiği şiir anlayışlarının değiştiği, basitleştiği, tabir-i caizse ele ayağa düştüğü ülkemizde Kemal Varol şiiri kendi kuyusunu yaratan, yeni bir kapı aralayandır. Türk şiiri içerisine alabilir miyiz bilemem ama Türk şiirinden çok ayrı bir yere sahiptir Kemal Varol şiiri.
Kemal Varol, şiiri bıraktığını Bakiye ile ilan etmiştir. Haydar Ergülen diğer kitaplarında şiirselliğini sürdürdüğünü söylemiştir. 7 Dilerim sürdürür bu durumu. Son olarak 24 Temmuz 2017’de Kemal Varol, Bakiye’nin Edebi Şeyler Yayınevi’nden yeniden çıkacağını duyurmuştur.
- Kemal Varol – Bakiye
- Sel Yayıncılık – Şiir
- Baskı: Mayıs 2013
1.https://www.neokuyorum.org/kemal-varol-kimdir/
2.Yas Yüzükleri( 1.Baskı Avesta Yayınları;2001, 2.baskı: Artshop Yayınları,2010)
3.Kin Divanı(1.Baskı: Yom Yayınları;2005, 2.Baskı Artshop Yayınları,2010)
4.Temmuzun On Sekizi (1.Baskı: Everest Yayınları, 2007)
5.http://kemalvarol.blogspot.com.tr/2013/09/ahmet-erhanin-ardindan.html
6.Bahsedilen söyleşi: http://www.artfulliving.com.tr/edebiyat/agitcilarin-yerini-romancilar-aldi-i-7045
7. http://www.birgun.net/haber-detay/ahmed-arif-in-yegeni-128463.html
