Geçtiğimiz yılın başında (2022, ne de çabuk geçtiğimiz yıl demeye başladık değil mi?) İlk Genç Timaş’tan Mavi Kanatlar adlı bir kitap çıkmıştı. Kitabı okuyanların çok iyi bileceği gibi Jef Aerts‘in bu kitabı iki kardeşin arasındaki dokunaklı ilişkiyi anlatıyordu. Arkadaki bağ ve sevgiyi duygusal açıdan ele alıyordu kitap. Jef Aerts’in etkileyici dili, konunun vuruculuğuyla birleşince kitabın asıl ödül almaması sürpriz olurdu. Ardından yıl bitmeden yine yazarın bizdeki ikinci kitabı yayımlandı: Ronke’nin Yıldız Avı.
Çevirisi bu sefer Yusuf Yelkenci’ye ait olan kitap yine on yaş üstü gençlere hitap ediyor. Timaş’ın on ve on bir yaşlardaki minik okurlara odaklanan kitaplarının yayımlandığı Timaş İlk Genç’e değinmeden geçmeyelim, nokta atışı kitaplar çevrildiğini ve yayımlandığını belirtmem gerek. Jef Aerts ise 1972 yılında Belçika’da doğmuş bir yazar. Çocuk kitapları ile tanınıyor ve kitapları da on beş dile çevrilmiş. Mavi Kanatlar ile büyük ses getiren bir isim.
Ronke, görme engelli küçük bir çocuktur. Ailesinin de yardımıyla hayatta işlerini kendisi görebilecek ve sosyalleşebilecek hâle gelmiştir. Onu asıl heyecanlandıran ise delice koşmaktır. Peki bunu nasıl yapsın Ronke? Hem de bunu denediğinde çarptığı küçük çocuğa istemeden zarar verdikten sonra. Hem dememiş miydi o çocuğun da annesi: “Ağlama canım, böyle olmayı o da istemez.”(s.36 ) Böyle (!) olmayı… Elbette istemezdi Ronke. Ama görmüyordu işte ve doğuştan beri başında olan bir durumdu bu. Ailesinin ve teknolojinin yardımıyla mümkün olduğunca hayata karışan Ronke, romanda bir yıldız kampındadır. Bir haftalık bu kampta kendisi gibi olan kimse olmasa da o bulunduğu ortama çabuk adapte olan bir çocuktur. Peki gözleri görmeyen biri yıldız kampında ne yapar? Ronke bu durumu da aşmış. Hatta evlerindeki odasında babasıyla birlikte yedi yaşından beri yaptıkları şekerlemelerden bir yıldız haritası bile sahip. Fakat o yine de mümkün olsa atletizm kampında olmayı dilerdi. Maalesef onun yerine “ileri yıldız avcılığı” kampındaydı. Ronke, bu kampta kendi yaşlarında pek çok kişiyle tanışır, arkadaş olur fakat Nouri ile farklı gelişir arkadaşlıkları. Kampın sahildeki kısmında belirli bir alanda koşmasına izin verilen Ronke ile yasak olmasına rağmen telefonunu gizlice kullanmak için sahile giden Nouri önce zıtlaşırlar fakat bu sahil ikisinin de ortak yeridir. Sonra ikisinin de bir arkadaşa, kendini dinleyen birine hatta kendini gerçekleştirme ihtiyaçları olduğu anlaşılır kısa sürede. Böylece anlaşırlar hatta bir planları da olur birlikte, işte bu planla işler yolundan biraz çıkar.
Ronke’nin Yıldız Avı, en başta kendine inanmaya, cesarete dair bir roman. Bu sebeple de hatta “Bir şeyi yapamayacağınızı düşünüyorsanız mutlaka denemelisiniz. Bir kırlangıç bile uçmadan önce düşmeyi öğrenmek zorundadır.”(s.52) diye hatırlatır Nouri Ronke’ye. Bu sözü Nouri “Stardust” takma adlı sanal arkadaşından öğrenmiştir. Bu yolla yazar bu meseleye de değiniyor açık açık. Tanımadığımız insanlar arkadaşımız değildir ve çocuklar her ne kadar internet ortamına doğmuş olsa da ailelerine bu tarz şeyleri mutlaka haber vermelidir. Ronke de ailesiyle bunları paylaşır:”‘(…)Nouri buna nasıl kandı? Kim, yabancı birinin, tanrının bile unuttuğu bir yerde buluşma isteğini kabul eder ki?’ ‘Yüzlerce genç.’ derdi annem. ‘Her yıl yüzlerce genç internet üzerinden kandırılıyor. Yabancı adamlar, masum kızlar ve erkekler gibi davranıyorlar.’ Posta kutumda doğru olduğundan emin olmadığım bir şey bulursam, hemen anneme ve babama haber vermem gerekiyor. Garip mesajlar, sevmediğim şeyler hakkında spam, yabancılardan gelen arkadaşlık istekleri, her şeyi bilmek istiyorlar.”(s.115) Bu satırlardan da gördüğümüz üzere Ronke’nin Yıldız Avı temel meselesi dışında böyle faydalı olacak yan meselelere de değiniyor. Kitabın okur kitlesinin on yaş ve üstü olduğu için telefon kullanımıyla birlikte bu tarz zararlı içeriklerden de çocukları korumak için oldukça iyi buldum bu kitabı.
Bunlardan ayrı olarak da kitap bana içerikleri alakalı olmasa da Forrest Gump filmini hatırlattı. 1994 yapımı bu filmi minik okurlar belki bilmez, filmde Forrest Gump görme engelli değildir fakat öğrenme güçlüğü problemi vardır ve bir gün diğer insanlardan çok daha hızlı koştuğunu fark eder. Filmin en önemli repliklerinden biri “Run Forrest Run!”dır. Bu sebeple içerik olarak benzerlikleri olmasa da hayatta kendine güvenme, özgüven sahibi olma, arkadaşlık ve sevgi gibi konuların işlendiği bu ince düşünülmüş romandaki Ronke ile Forrest Gump‘ı bir noktada birbirlerine benzettim. Sadece küçük yaştakilerin değil yetişkin okurların da kalbini fethedeceğini düşünüyorum Ronke’nin Yıldız Avı‘nın. Herkese iyi okumalar.
*Forrest Gump, Yön. Robert Zemeckis(1994)
- Ronke’nin Yıldız Avı – Jef Aerts
- İlk Genç Timaş – Çocuk
- 160 sayfa
- Çeviri: Yusuf Yelkenci
