Bertrand Russell
Aslında genel fikrinizin oluşması için kitabın bölüm başlıklarına göz atmanız yeterli. Yalnız burada şöyle bir yanılgı oluşabilir ki, o da kişisel gelişim kitaplarıyla karşılaştırmak olur. Bu sebeple kitabın arka kapağında yazılanı belirtmek gerekir. “Deyim yerindeyse, ‘Mutlu Olma Sanatı’, kişisel gelişim vaat eden bir popüler felsefe kitabıdır.”
Russell’ın 1930’larda yazdığı eseriyle, gerek kendi deneyimlerden ve gözlemlerinden faydalanarak gerekse sadece iç görüleriyle oldukça basit, anlaşılır ve esprili bir dille mutlu olabilmenin derinliklerine değinen bir yapıt. Zamanın yakıcı sorunlarıyla boğuşabilmek, yalnızca kişinin mücadelesi ve dışa dönük yaşamıyla mümkün olacağını söylerken, bizlere yardımcı olmak aslında en büyük hedefi…
İngiliz matematikçi ve düşünür Bertrand Russell, mutsuzluğun ve mutluluğun nedenleri olarak iki kısımda incelediği kitabının birinci kısmı; Byron mutsuzluğuyla başlayıp, bölüm başlıkları, rekabet, can sıkıntısı ve heyecan, yorgunluk, çekememezlik, günah duygusu, işkence korkusu ve kamuoyu korkusu ile devam ediyor. Russell, mutsuzluğun nedenlerini ise karşıt iki düşünceyle ele alıyor, mesela çekememezliği hayranlık duygusuyla bastırabilmeyi, can sıkıntısını heyecanla, rekabeti ise azim duygusunu öne çıkararak yaşamak gerektiğini öne sürüyor. Byron mutsuzluğunu ise, tarihin birçok çağında olduğu gibi günümüzde de yaygın bir düşünce vardır, diye başladığı cümlelerinde, Russell’ın fikri; “Akıllı adam koşulları elverdiğince mutlu olur ve evreni anlamaya çalışırken, acı duymaya başladığı noktada, başka düşüncelere geçer.” Eğer bir problemin varsa ve bunu çözmek için elinden bir şey geliyorsa yap. Eğer yoksa, bulana dek meseleyi bir kenara bırak. Yani, kişinin gecenin bir yarısı gözlerini tavana dikip aynı şeyleri düşünmesinde hiçbir yararı yok. Teknik olmayan, sağduyulu, berrak ve açık fikirli olması akılda kalıcı olmasını sağladığı için bir silah gibi ortaya koyulan fikirler adeta sizi bir uçurumdan düşerken yakalıyormuş gibi…
Russell’ın aslında popüler felsefeye dair ilk basamakları 1. Dünya Savaşı’nda atmıştır ve o dönemler, düşünceleri ahlaki ve siyasi olarak onu zor durumda bırakmış ve birkaç ay hapis yatmıştır. Ama 1920’lerin sonlarında başlattığı savaş karşıtı kampanyaları onun, rehber aynı zamanda bilgin filozoflar geleneğine katılmasını sağlamış ve bu etkenler en sonunda, ona Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandırmıştır. Bu sayede kendi yaşamının etkileri ve tüm insanların deneyimlerinden yararlandığını belirten halk filozofu, mutluluğun nedenleri ise kitabında şöyle sıralıyor; keyif, sevgi, aile, iş, kişisel olmayan ilgiler, çaba ve kabullenme ve son olarak mutlu insan. İnsanı, bilinç ve bilinç dışı, psikolojik, çocukluk çağına bağlı etkenlerle incelerken diğer yapıtlarını da – Eğitim, Özellikle Çocukluk Çağındaki Eğitim Üzerine, Eğitim ve İyi Yaşam, Evlilik ve Ahlak – destekler nitelikte.
“Yükseköğretimi düzenleme yetkim olsaydı, gençlerin pek azını hem de en az akıllı ve en geri kafalı olanlarını ilgilendiren din yerine, belki din olmayan bir şey koymaya çalışırdım. Geçmişi çok iyi bilen, insanlığın geleceğinin geçmişiyle ölçülemeyecek kadar uzun olma olasılığım kavrayabilecek, üstünde yaşadığımız gezegenin bir nokta ve bu gezegendeki ömrümüzün sıradan bir olay olduğunun bilincine varabilecek gençler yetiştirmeye çalışırdım; bireyin önemsizliğini gösteren bu gerçeklerle birlikte, gençlerin zihnine, bireyin erişebileceği yüceliği ve bizce bilinen uzak derinlikleri içinde o yücelik kadar değerli bir şey bulunmadığı gerçeğini yerleştirmek isterdim.”
Son olarak, kitapta birkaç kez rastlayacağınız isimlerden, dönem yazarı Joseph Wood Krutch ile eleştirel ve karşı düşünce olarak örneklendirirken, çözümlerini içtenlikle açığa kavuşturuyor.
“Aralarına daha önce adını andığımız Bay Krutch’ıda katabileceğimiz birçok kişi, dinsel inançsız mutluluğun mümkün olmadığı kanısındadır. Mutsuz olan birçok kişi de, çektiği acının kültürel kaynaklardan geldiğini düşünür. Ben mutluluğun ya da mutsuzluğun gerçekten bu gibi nedenlere dayandığına inanmıyorum; bence bunlar yalnızca belirtilerdir.”
- Bertnard Russell-Mutlu Olma Sanatı
- Çeviri : Yunus Sağlamtürk
- Say Yayınları
- 184 Sayfa
