Yeterince yalan duyarsak artık doğruyu tanıyamayız.
Yukarıdaki cümle, Komünist parti yönetimindeki Sovyet Rusya’da 26 Nisan 1986 tarihinde yaşanan Çernobil nükleer kazasını konu alan dizinin girişi…
Rusya’da dizi çok hoş karşılamıyor. Hatta dizinin, ülkenin imajını zedelediğini ve gerçekleri yansıtmadığı için yayından kaldırılması isteniyor. Bu kısmı çok ilgilendiğim bir yer değil..
Her iki açıdan değerlendirildiğinde, bir tarafta yaşanan bu karanlık noktayı aydınlatmaya çalışan fizikçiler, diğer tarafta halkın paniğe kapılmasını istemeyen, devletin ekonomik istikrarını, aynı zamanda imajını ve itibarı düşünen siyasetçiler… Bilimin iki ayrı disiplini…
Dizide kazaya sebep olan patlama, 4 numaralı reaktörün güvenlik testinin yapılması sırasında gerçekleşiyor.
İlk başta yapılan hata, devletin gücünü göstermek için santrali yıl sonundan önce bitirmesi.
İkincisi, sadece elindeki talimat listesini yerine getirmekle görevli, konusunda uzman olmayan, inisiyatif alma yeteneği baskılanan, kendilerini bilmedikleri bir testin içinde bulan personeller…
Üçüncü hata, reaktördeki ısıyı düşürmeye yarayan AZ5 butonuna basılmasına rağmen kontrol çubuklarında tercih edilen ucuz malzemenin (grafit) aşırı güç artışına sebep olması.
Dördüncü hata, o gün bazı operatörlerin testin olacağına dair herhangi bir haberinin olmaması…
Ve en son Sovyet Rusya’nın Çernobil’de yaşanan bu patlamadan 4-5 yıl sonra dağılması ve komünist rejimin çökmesi…
Hayatın içinde yaşanan bazı olaylar, devletlerin veya kurumların turnusol kağıdı gibi gelecekte alacağı rengi belli eden ipuçları gibi.
Buradaki en önemli nokta, tüm faaliyet alanlarında doğrudan ayrılmadan, eksikliklerimizi kabul ederek, gerçekleri net bir şekilde ortaya koymak. Bu gerçeklik, tek bir fertten başlayıp en büyük sivil toplum örgütü olan devlet organizasyonuna kadar vücut bulmalıdır.
Yalanlar üzerine kurulu ne bir fikir, ne bir proje, hiçbir şey, uzun süre varlığını koruyamaz.
Dizinin son bölümündeki cümleyle yazımı sonlandıracağım:
Söylediğimiz her yalanla gerçeğe borçlanırız. Eninde sonunda o borç ödenir.
