Bir Türkçe öğretmeni olarak, yaşama sevincini anlatmaya çalıştığım bir dersimde çocuklara “Sizin için yaşama sevinci nedir?” diye sorduğumda sosyal medya hesapları, bilgisayar oyunları, teknolojik aletlerle ilgili cevaplar aldım ve bu cevaplara çok üzüldüm.
Teknoloji çağındayız ve her işimizi en kolay hale getiren teknolojiye hepimiz muhtacız; işimize yarayanlara da minnettarız elbette. Ancak teknoloji 10-14 yaş arası çocukların hayatlarının odak noktası haline gelmiş ve hem onlar hem de bizler için büyük bir tehlike.
Henüz uçsuz bucaksız hayaller kuracak, arkadaşlarıyla oyunlar oynayacak, kurduğu hayallerle gülüp eğlenecek olan çocuklarımızın artık hayallerinde, gelecek hedeflerinde, oyunlarında ve eğlence kaynaklarında teknolojiyi görüyoruz. Teknolojik aletlere duyulan merak ve ilgi, bilgisayar oyunları başında harcanan zaman çocukların bu yaşlarda edinmesi gereken okuma alışkanlığına da ket vuruyor. “Ne okuyorsunuz?” diye sorduğumda cevap alamazken “ne oynuyorsunuz?” diye sorduğumda heyecanla kendilerini tutamadan cevap vermek istediklerine şahit oluyorum. Henüz ortaokulda olan çocuklarımızın hayal gücünü geliştirmek, düşünme becerisi kazandırmak için sadece “kitap oku” demekle bu işi çözemeyeceğimiz çok açık. Çocuklar artık hayal ettiklerini sanal ortamda görebiliyorlar bu nedenle de oturup düşünmek yerine var olanı tüketmekle yetiniyorlar. Bugün hayal ürünü olan fikirler sunmayan, arkadaşlarıyla bir araya gelip hayali oyunlar kurmayan çocuklarımız yarın problem çözebilen, topluma fayda sağlayabilen bireyler olabilecekler mi? Yaratıcı projeler ortaya koyabilecekler mi?
Ebeveynler ve biz öğretmenlere burada büyük bir görev düşüyor: Çocuklarımızı hayal kurmaya ve düşünmeye yöneltmek. Bunun ilk yolu ise çocukları izlemekten uzaklaştırmaktır. Çünkü dijital ortamda üretilen binlerce içeriği hepimiz gibi çocuklarımız da izleyerek tüketiyor. Bizler hayatın getirdiği başka sorumluluklarla, günlük yaşamın yoğun temposuyla çoğu zaman izlediklerimizi unutuyoruz, ayrıca yaşımızın gereğiyle her izlediğimize inanmıyor, onlardan etkilenmiyor olabiliriz. Ancak çocuklarımız bizim gibi değil. Onlar önüne çıkan her yeni şeyi öğrenmeye açık haldeler. Bu nedenle çocuklarımızı doğruya bizler yöneltmeliyiz. İzlemek yerine okumaya teşvik etmeliyiz. Bu hususta da yine çocuklarımızın izlediğini tüketme alışkanlığından yararlanmalı, onlara oku demek yerine okumayı göstermeliyiz.
Çocuklara hayal gücünü geliştirecek, empati kurma, yardımseverlik, hayvanseverlik gibi değer yargılarını aşılayacak, kendi kültürümüzü öğretecek bir okuma listesi paylaşıyorum.
Listenin içinde, Thomas Taylor’un Malamender, Gargantis, Shadowgast- Karakasvet adlı üç kitabı, bir seridir. Taylor’un bu serisi ile Percy Jakson ve Olimposlular serisi fantastik kurgu kategorisinde eserlerdir. Bu kitaplar, siz ebeveynlerin de büyük bir zevkle okuyabileceği eserlerdir. Çocukların, biraz olsun tüketici konumundan uzaklaşmalarını sağlamak umuduyla listeyi paylaşıyorum. Sizlere de çocuklara okumayı göstererek, okuma alışkanlığı kazanmalarını sağlamanızda bu listenin yardımcı olmasını diliyorum.
Şimdiden keyifli okumalar.
- Malamender, Thomas Taylor (Timaş Genç Yayınları çeviri: Barış Purut)
- Gargantis, Thomas Taylor(Timaş Genç Yayınları çeviri: Barış Purut)
- Shadowgast- Karakasvet, Thomas Taylor (Timaş Genç Yayınları çeviri: Barış Purut)
- Percy Jackson ve Olimposlular serisi, Ricky Riordan- (Doğan Egmont Yayıncılık)
- İçimdeki Müzik, Sharon M. Draper (Timaş Genç Yayınları çeviri: Zeynep Kürük)
- Momo, Michael Ende (Pegasus Yayınları çeviri: Leman Çalışkan)
- Tavuk Suyuna Çorba, Jack Canfield & Mark Victor Hansen (Koridor Yayıncılık)
- Değirmenimden Mektuplar, Alphonse Daudet (Can Yayınları çeviri: Volkan Yalçıntoklu)
- Kaybedenler Kulübü, Andrew Clements ( Günışığı Kitaplığı)
- Masal Masal İçinde, Ahmet Ümit (Yapı Kredi Yayınları)
- 101 Atasözü 101 Öykü, Süleyman Bulut ( Can Çocuk Yayınları)
- 101 Deyim 101 Öykü, Süleyman Bulut (Can Çocuk Yayınları)
- Dünyanın Merkezine Yolculuk, Jules Verne (İş Bankası Yayınları çeviri: Yonca Aşçı Dalar)
- Balonla Beş Hafta, Jules Verne (İş Bankası Yayınları çeviri: Yonca Aşçı Dalar)
- Alice Harikalar Diyarında, Lewis Carroll (İş Bankası Yayınları çeviri: Sinan Ezber)