William Butler Yeats’in ardından İrlanda’nın en büyük şairi kabul edilen Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Seamus Heaney’nin “Saha Çalışması”, “Hayal Görmek” ve “Su Terazisi” kitapları, “Üç Parçalı Tablo” başlığı altında tek kitapta toplanarak ilk kez Türkiyeli okurun karşısına çıktı.
Seamus Heaney 13 Nisan 1939’da İrlanda’nın Derry bölgesinde doğmuş. İlk şiir kitabı Death of a Naturalist 1966 yılında yayınlanmış. Ardıllarının ilk ayak sesleri sayılan bu kitabın ardından Heaney kendi kuşağının en önemli şairi olarak tanımlayacak eserlerini yazmış. 1995 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü, 1996’da “The Spirit Level ve 1999 yılında da Beowulf ile iki kez Whitbread Yılın Kitabı Ödülü’nü kazanmış. 2010 yılında son şiir kitabı Human Chain’i yayınlayan Heaney bu kitapla da Forward En İyi Kitap Ödülü’nün sahibi olmuş. William Butler Yeats’ten sonra İrlanda’nın en büyük şairi olarak nitelen Seamus Heaney’nin “Saha Çalışması”, “Hayal Görmek” ve “Su Terazisi” kitapları, Ketebe Yayınları’ndan, Tamer Gülbek çevirisiyle “Üç Parçalı Tablo” adlı tek kitapla artık Türkçede.
Seamus Heaney’nin şiirleri genellikle kendi tarihinden izler taşır. Özellikle ilk şiirlerinde, doğup büyüdüğü Derry’den manzaralar görmek mümkündür. Dünya tarihine dokunarak onu kendi mısralarında yönlendiren ve kendi dünyasıyla dış dünya arasında bir bağ kuran Heaney, doğayı da eksenine katar. Ayrıca resim, müzik başta olmak üzere başka birçok sanat dalıyla da etkileşim içindedir. Buna en iyi örnek olarak, Heaney’in Nobel Edebiyat Ödülü kazandıktan sonra yayınladığı, Whitbread Yılın Şiir Kitabı Ödülü’nü alan Su Terazisi gösterilebilir. Şair bu kitabında, müzik ve resimle beraber heykeltıraşçılıktan çömlekçiliğe, şarkıcılıktan terziliğe, balıkçılıktan duvarcılığa kadar birçok sanat dalına ve zanaata değinir.
Heaney, biçim ve form olarak katı bir tutum sergileyerek şiirlerinde kafiyeli vezinlerden vazgeçmez. Ancak yazdıkça, yazıp açılınca bu formun esnediğini ve Heaney’in “rahatladığını” görürüz. Bu formla birlikte gelen biçimsel gelişim, onun şiirlerinin alameti farikası olan keskin gözlem gücünde bir esneme yaratmaz. Aksine, buna daha çok sahip çıkar, kalemini serbest bıraktığı için gördüklerine, yaşadıklarına “nefes aldırır” ve bakış açısı daha da genişler. Heaney bir şiir anlatıcısı olarak kendini somut bir ifadeye yaslasa da eserlerine imge tarafından bakıldığında soyut biçimi öne çıkar. Kendi kişisel tarihinden yola çıkarak ulusunun tarihini anlatırken öte yandan da geçmişi ve bugünü çok katmanlı olarak konu edinip okuruna farklı deneyimler sunmaktan kaçınmaz.
“Üç Parçalı Tablo”da yer alan kitaplardaki şiirler, genel olarak vezin ve kafiyeden azadedir. Ayrıca dizelerdeki sesi ve ritmi gayet açık bir dille ince ince işler. İçerik açısından ise gerçekle hayal, rüyayla uyanık hâl iç içe geçmiştir ve aşağı yukarı hepsinin birer hikâyesi vardır. Seamus Heaney de bu hikâyeler içinde dizelerle birlikte kaybolup gitmeyi de okura bırakmıştır…
- Üç Parçalı Tablo – Seamus Heaney
- Ketebe Yayınları – Şiir
- 232 sayfa
- Çeviri: Tamer Gülbek
