Toplum ve toplum yapısının oluşumuyla ilgilenenler, Freud’un görüşlerini merak edenler için harika bir yapıt.
İlkelleri çağdaşımız kabul eden Freud’a kitabı okurken hak vermemek neredeyse imkansız. Başlangıçta ilkellerden, onların totem ve tabularından bahsederken çok şaşırtıcı bazen tüyler ürpertici olaylara yer veriliyor ancak bu sizi yanıltmasın. Onların tabularla totemlerle silahlarla yaptıklarını bugün biz modern yöntemlerle yapmaya devam ediyoruz. Elbette Freud bu görüşe kendi vaka çalışmalarıyla desteklediği örneklerini sunuyor.
Ambivilans olarak adlandırılacak ikircikli duygu durumu yani çok sevilen birinden aynı zamanda nefret edilmesi, kıskanılması sonucu kişinin zarar görmesine dair duyulan istek ve bu istediğin sonucunda oluşan suçluluk duygusu tüm insanlarda var. Nevrotiklerde ise bu dengelenemiyor. Bunun dengelenebilmesi için totemler, tabular hatta etik ve dini değerler oluşuyor. Ancak totem ve tabular da aslında ambivilans içeriyor.
Kitap bu alanda ilk çalışma olmakla birlikte yıllardır da geçerliliğini sürdüren tezler içeriyor. Ancak şunu belirtmeliyim ki son noktaya gelinirken bu yapı yalnızca ataerkil toplumlar üzerinden açıklanarak ibadet etmek için vajinayı simgeleyen üçgen şeklinde tapınaklara giden bu tapınaklardan çıkınca da kendisini yeniden doğmuş kabul eden anaerkil toplumlara değinilmiyor. Yani bu masanın iki bacağı çok sağlam olmakla birlikte iki bacağının da eksik olduğunu düşünüyorum.
Dili oldukça akıcı, sade ve anlaşılır. Bilimsel gerçeklere dayanmakla birlikte konular çok teknik işlenmediği için anlaşılır bir üslup söz konusu.
Bireylerden toplumun neden ve nasıl oluştuğunu, kendi iç dünyamızı ve toplumuzu daha derinden anlamak için eşsiz bir eser.
Keyifli okumalar dilerim.
- Sigmund Freud – Totem ve Tabu
- Say Yayınları – Psikoloji
- Çeviri: Kamuran Şipal
- 240 sayfa
