İnsan ve kedi arasındaki bağ, kökeni binlerce yıl öncesine dayanan, eşsiz bir ilişkiyi yansıtır. Kediler, ilk olarak antik Mısır’da kutsal varlıklar olarak kabul edilip evcilleştirilmeye başlanmış, zamanla insanın günlük yaşamında sırdaşı ve yol arkadaşı olmuştur. Bu ilişki, sadece pratik bir yakınlıktan ibaret değil; kedilerin gizemli doğası, bağımsızlıkları ve sezgisel zekâları sayesinde insanlar, onların yanında kendi varoluşlarına dair yeni anlamlar aramaya başlamışlardır. Böylece kedi, insanın doğaya, yaşama ve kendine yönelik sorularını çağlar boyunca besleyen kadim bir dost olmuştur.
Steven D. Hales’in Kediler ve Felsefe adlı eseri, kedilerin bilgelik, estetik, zekâ ve metafizik dünyalarını keşfederek, onları yalnızca evcil hayvan olmanın ötesinde, felsefi derinliğe sahip varlıklar olarak konumlandırıyor. Kediler; Hales’in kaleminde, insanlara yaşamın anlamı, dostluk, etik, zekâ ve varoluş gibi konularda çok yönlü dersler veren sessiz öğretmenlere dönüşüyor. Kitabın dört bölümde ele alınışı ise kedilerin karmaşık, ilgi çekici ve felsefi bir bakış açısıyla anlaşılmasına katkı sağlıyor.
Eserin ilk bölümünde Hales, kedilerle kurduğu dostluk ilişkisinin kendisine felsefi açıdan nasıl zenginlik kattığını anlatıyor. Kedilerin tavırları, özgürlüklerine düşkün olmaları ve insanlara bağlılıklarının çoğu zaman koşulsuz olmaması, onların karakterlerini filozoflardan bile öğrenilmesi güç bir bilgelikle donatıyor. Burada Hales, kedilerin bağımsız tavırlarını ve dostane yaklaşımlarını incelerken, klasik dostluk anlayışımızı yeniden düşünmemizi sağlıyor. Bir filozofun bile kedilerden öğrenebileceği bu içsel bilgelik, insanların dostluk anlayışlarını zenginleştirerek hayatla olan bağlarını güçlendirme potansiyeli taşıyor. İkinci bölümde ise yazar, kedilerin estetik değerlerine ve onlarla olan etik ilişkimize odaklanıyor. Şüphesiz kedilerin o kendilerine has güzellikleri, zarafetleri ve doğal tavırları, sanat ve estetik konularına yeni bir bakış açısı kazandırıyor. Hales’in estetik felsefesi çerçevesinde kedilerin sahip oldukları doğal güzellikleri ve dingin tavırlarını incelemesi, okuyucuya kedilere olan bakış açısını genişleten yeni bir pencere açıyor. Kedilere karşı etik yükümlülüklerimizin de ele alındığı bu bölümde, Hales’in kedilerle kurulan ilişkide öne çıkardığı ahlaki bakış, onları salt evcil hayvan olmaktan çıkarıp bağımsız bir varlık olarak tanımamıza imkân tanıyor.
Üçüncü bölüm, kedilerin zekâsı ve mantıksal algılayışlarına dair ilginç keşifler barındırıyor. Kedilerin bilincine ve düşünce yapısına yönelik derinlemesine bir inceleme yaparken, kedilerin rasyonel becerilerinin insanlara ne kadar yakın ya da uzak olduğunu sorguluyor. Kedilerin bazen insanları aşan bir rasyonaliteye sahip olabileceği fikri, okuyucuya şaşırtıcı bir bakış açısı sunuyor. Evrimsel psikoloji perspektifinden de kedilerin davranışlarını ele alan Hales, insanların kendi davranışları hakkında yeni bir kavrayış geliştirmesine yardımcı oluyor. Kedilerin sezgisel zekâları ve stratejik yaklaşımları, insan düşüncesinin sınırlarına dair yeni sorular uyandırıyor. Bu bağlamda, kedilerin rasyonel düşünceleriyle insanların kedi doğasına yönelik merakları arasında köprüler dahi kuruluyor. Eserin son bölümü, kedilerin metafizik dünyasına açılan kapıları aralıyor. Hales, kedilerin sır dolu ve gizemli doğalarının, metafizik düşüncelere yeni bir yaklaşım sunduğunu öne sürüyor. Kedilerin varoluşları, sessiz halleri ve anlaşılmaz yönleri, onları bir bakıma mistik varlıklar haline getiriyor ve kedilerin bu gizemli doğalarını anlamak için metafizik çerçevesinde düşünmek gerektiği vurgusu, onların derinliklerine dair yeni bir bakış açısı oluşturuyor.
Biraz iddialı gibi gözükebilir ama Kediler ve Felsefe özetle, kedileri anlamanın felsefi sorulara bakış açımızı da dönüştürebileceğini anlatıyor. Hales’in kedilerle ilgili mizahi ve düşündürücü dili, okuru kedilere felsefi ve entelektüel bir merakla yaklaşmaya teşvik ediyor. Kitabın ele aldığı bazı ağır felsefi temalar, kedilerin hayatlarıyla ilişkilendirilerek kolay anlaşılır hale getirilmiş. Bu yönüyle eser, filozofların karmaşık kavramlarını kedilerle etkileşimlerimize entegre ederek günlük yaşantımıza derinlik katmayı amaçlıyor. Steven D. Hales, bu kitapla kedilerin varoluşçu, etik, estetik ve metafizik açılardan incelenmesinin bize aslında insan doğası ve felsefi düşünce hakkında ne kadar çok şey öğretebileceğini başarıyla gözler önüne seriyor. İyi okumalar…
- Kediler ve Felsefe – Steven D. Hales
- Say Yayınları
- 368 sayfa
- Çeviri: Özge Nur Küskün
