Che Guevara hakkında yaptığı çalışmalarla tanınan Lucia Alvarez de Toledo’nun kaleme aldığı “Che Guevara’nın Yaşam Öyküsü”, Che’nin tüm dünya için ifade ettiği anlamı sunmakla birlikte, onun 39 yıllık ömrünü dolduran fikirlerine de yer verdiği en kapsamlı Che Guevara biyografilerinden biri olarak gösterilebilir.
Lucia Alvarez de Toledo, Arjantin’de dünyaya gelmiş. Burslu okuduğu Delhi Üniversitesi’ne girmeden önce Arjantin Ulusal Yayıncılık Sistemi’nde çalışmış. BBC ve BM de dahil olmak üzere birçok kurum ve kuruluşta çevirmen olarak görev yapmış. 15 yılı aşkın süredir Che Guevara’nın hayatı üzerine çalışmalar yapan Lucia Alvarez de Toledo, hem Che hakkında başkalarının yazdığı eserleri hem de bizzat Che’nin kaleme aldığı metinleri okuyup üzerinde kafa yormuş. Che Gueavara’nın oğluyla anılarından oluşan “Genç Che” ve Che’nin “Bolivya Günlüğü” ile Alberto Granado’nun yazdığı “Che Guevara ile Yolculuk” kitaplarını çevirmiş. Lucia Alvarez de Toledo’nun, Ayrıntı Yayınları’ndan Behzat Hıroğlu’nun çevirisiyle yayımlanan “Che Guevara’nın Yaşam Öyküsü” ise, Toledo’nun Che hakkındaki araştırmalarının yanı sıra onun üzerine yazılmış başka kitapları karşılaştırarak, Che’nin yakınlarının görüşlerine yer vermesinin ve hepsinden önemlisi de Che’nin 39 yıllık ömrünü dolduran fikirlerine de yer verdiği en kapsamlı Che Guevara biyografilerinden biri olarak gösterilebilir.
“Latin Amerika’dan Buenos Airesli bir kadının yazdığı bu kitap, Che Guevara’nın hayatının öyküsüdür. Che’nin öfkeli kararlı bakışlarının kara kızıl bir bayrak üzerinde Buenos Aires’ten Berlin’e, Katmandu’ya hangi sebeple dünyanın her yerindeki gösterilerin başında göründüğü konusunda bir fikir vermesini umuyorum. Onu Latin Amerika bağlamında ele almak ve bunun Avrupa, Kuzey Amerika ve dünyanın geri kalanındaki okurlar için ne anlama geldiğini aktarmak istiyorum. Hem onu yakından tanıyanların hem de Latin Amerika’daki siyasi yelpazenin çok büyük bir kısmının neden doğruluğu, cesareti, yoksullara olan adanmışlığı ve ABD’ye olan husumeti dolayısıyla ona hayran duyduğunu açıklayacağım. Bu hayranlık duygusu, devrimci şiddete, onun ekonomik doktrinlerine ve diğer siyasi inançlarına hiçbir şekilde sempati duymayan çok sayıda insan tarafından da paylaşılmaktadır,” diyor Lucia Alvarez de Toledo. Buradaki “kilit” nokta, Che’nin “dünyanın geri kalanındaki okurlar için ne anlama geldiği”dir. Zira Che hakkında, hatta başka herhangi bir siyasi figür hakkında bir şey elde etmek istediğimizde, onunla ilgili bir şeyi merak ettiğimizde tek tuşla buna erişebilme imkânımız mevcut. Ancak biyografi yazarlığının en zorlu kısmını devreye sokup dört bir yandan elde edilen bilgileri, yorumlayarak, nedenselliğini göz önünde bulundurarak, “başkaları” için söz konusu kişinin ne ifade ettiğini toparlayıp bir araya getirmekle ancak kapsamlı, tatmin edici bir belge ortaya çıkarılabilir. Bu yüzden de de Toledo’nun kitabı diğer pek çok Che biyografisine göre tatminkârdır.
Bahsettiğim tuşla Che’nin soyağacına ulaşmak mümkündür ancak “Che Guevara’nın Yaşam Öyküsü’ndeki gibi karşı çıktığı, uğruna ölmeyi göze aldığı fikirlerini ortak paydada buluşturmak maharet ister. Lucio Alvarez de Toledo da Che’nin hayatını kronolojik bir şekilde anlatıyor. Aksi zaten biyografiye girmez ancak bu kronoloji içerisinde onun karakteristik özelliklerinin, tüm dünyaya kafa tutuşunun önderliğini yapmaya nasıl adım adım ulaştığını görebiliyoruz. Che, bir hayalet gibi dünya üzerinde dolaşmaya devam ederken onun hangi yollardan geçtiğini görmek, öğrenmek, tanıkların ağzından dinlemek, yazarın titiz arşiv çalışmasıyla tüm bunları aynı elekten geçirmek için “Che Guevara’nın Yaşam Öyküsü” okunmayı fazlasıyla hak ediyor.
- Che Guevara’nın Yaşam Öyküsü – Lucia Alvarez de Toledo
- Ayrıntı Yayınları – Lacivert Kitaplar
- 544 sayfa
- Çeviri: Behzat Hıroğlu
