Hayatımızdan Kitaplar Eksilmesin
Kasım ayı kitapseverler adına güzelliklerle dolu!
37. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın dikkat çeken cümlesi “Hayatı Edebiyatla Kuşatmak”. Çocukluğumuzda büyüklerin okudukları, gençliğimizde ise kendi okuduklarımızı düşünürsek her kitabın hayatımızda yeri ayrıdır. Bazen eğlendiren bazen bilgi veren kimi zaman ise maceradan maceraya sürükleyen kitaplar mutluluk kaynağıdır. Kasım ayının ikinci haftası ise “Dünya Çocuk Kitapları Haftası” olarak kutlanır. Çocuk ve gençlik edebiyatı başlığında öneri kitaplarını bu yazıda sıralayacağım. Fuar zamanı alınacak ve okunacak listelerine dahil etmek isteyebilirsiniz. Birkaçı yıllardan beri gönlümüzde taht kurmuş eserler. Bazısı yeni tanıştığımız ama şimdiden çok sevdiğimiz eserler olma özelliğini taşıyor.
1.Momo – Michael Ende (Pegasus Yayınları)
Zaman, yaşamın kendisidir. Ve yaşamın yeri yürektir.
Momo, büyük bir kentin tiyatro harabelerinde yaşayan küçük bir kızdır. Buldukları ya da kendisine hediye edilenler dışında hiçbir şeyi yoktur. Ancak olağanüstü bir yeteneği vardır: Momo, muhteşem bir dinleyicidir ve bunun için oldukça bol zamanı vardır.
Bir gün hayaletimsi topluluk “duman adamlar” ortaya çıkar. İnce hesaplı planlar kurup insanların zamanını çalarlar. Onları durduracak tek kişiyse Momo’dur.
Momo elinde bir çiçek, koltuğunun altında bir kaplumbağa ve gizemli Hora Usta’nın da yardımıyla koskoca duman adamlar ordusunun karşısında tek başına durur. Acaba Momo, zamanı çalan adamları tek başına alt edebilecek midir?
Toplumumuz ve günümüz insanının zaman algısı ve zamanı okuması üzerine bir masal olan Momo’yla Michael Ende, Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü’ne layık görülmüştür. Pek çok kez sinemaya uyarlanan Momo, kırktan fazla dile çevrilmiş, tüm dünyada 7 milyonun üzerinde satılmıştır.
2. Ay Tutulması – Serkan Aka, Ayşe Pınar Köprücü (İletişim Yayıncılık)
Gün, penceresinden gökyüzüne bakmış.
Bakmış ki ne görsün!
Ay, yerini terk etmiş düşüyormuş.
Şaşkın Dünya’da herkes derin bir uykudaymış.
Ay’ın düştüğünü gören kimse olmamış.
Aynı akşam
Gece, uykusundan uyandığında,
Ay’ın yerinde kocaman bir boşluk görmüş.
Gün ile Gece, kaybolan Ay’ı bulup gökyüzündeki yerine koymak
için bir araya gelirler. Tadına doyulmaz bir beraberliğin
başlangıcıdır bu. Ama ne yazık ki, birbirlerine zıt doğaları onları
ayırmak için pusudadır. Ne de olsa biri varken diğeri olmuyordur, beriki varken de öteki… Gün ile Gece bir arada kalmanın yolunu bulmayı başarabilecekler mi?
Saflıkla sarmalanmış, minik bir aşk hikâyesi…
3. Kiraz Ağacı İle Aramızdaki Mesafe – Paola Peretti (Genç Timaş)
Yazarın kendi yaşam hikâyesinden esinlenerek, küçük bir kızın görme yetisini kaybetmesiyle ilgili kaleme alınmış olan bu roman her yaştan okur için. Küçük Prens, İçimdeki Müzik gibi kitapların hayranları için çok özel bir yeri olacak…
Mafalda, dokuz yaşındaki bir kız çocuğu ve bildiği bir şey var: Gelecek altı ay içinde, görme yetisini tamamen kaybedecek. Mafalda, görünürdeki bu karanlık gelecekte yolunu bulabilecek, okula gidebilecek, futbol oynayabilecek ve kedisine bakabilecek mi?
Ailesi ve arkadaşlarının yardımıyla Mafalda, kendisi için önemli olan şeyleri keşfetmeye çalışır. Görme yetisini kaybetse de yapabileceği şeylerin listesini çıkarır…
İlham verecek bir cesaret ve kararlılık hikâyesi.
***
Durup kiraz ağacını selamlıyorum. Babamla birlikte her gün geçtiğimiz sokaktan bakınca onu uzaktan -ama sadece biraz uzaktan- görebiliyorum. Aslında karşımda gördüğüm şey renkli bir leke ama ben onun ağaç olduğunu, yani hayallerimdeki gibi iyi yürekli bir devin saçları olduğunu biliyorum. Tamamen bulanık, ama orada.
4. Balino – Anıl Basılı (Timaş Çocuk)
“Bırakın çocuklar hayal kursun” sloganıyla ilk kitabını çıkaran Anıl Basılı, Lino’nun hayallerini gerçekleştirmek için çıktığı yolculukta bize de yer veriyor. Annesinden dinlediği hikâyelerin gerçekleşmesini kim istemez ki? Hayal gücünüz bir balina kadar büyük hatta Lino’nunki kadar sonsuz olsun!
5. Melodi – Anıl Basılı (Timaş Çocuk)
Biraz sevgi hepimize iyi gelecek!
Melodi, görünenin ötesindeki güzellikleri görebilmemizi sağlayacak sımsıcak bir sevgi hikâyesi.
Sevgiyi böylesine güzel bir dille anlattığı için herkesin okuması gereken kitaplardan. Melodi’nin bu üzgün hali sizi yanıltmasın aslında çok mutlu bir çocuk. Güzellikleri herkes göremez. Görünenin ötesindeki güzelliği görebilmemiz için kaktüsüyle Melodi’nin hikâyesine kulak vermeliyiz.
6. Hayalperest – Pam Muñoz Ryan (Yabancı Yayınları)
Neftali? Tamamlanmamış bir merdiven hangi gizemli ülkeye uzanır?
Neftali, çocukluğundan beri gizemli bir sesin çağrısını işitmektedir. Mahallesindeki çocuklar sataştığında, dediğim dedik babası onunla alay ettiğinde ve hatta kendinden şüphe ettiğinde bile bu çağrıyı duymazlıktan gelemez. Gür yağmur ormanında, engin ve korkutucu okyanusun kıyısında, dinmek bilmeyen Şili yağmurunda, daima bu sesi işitir ve takip eder…
Pam Munoz Ryan ve Peter Sis, biyografi şiir ve öyküyü, insanı alıp götüren resimler ve büyülü gerçeklikle birleştirerek, okurları insan kalbinin ve hayal gücünün merkezine doğru bir yolculuğa çıkarıyor.
7. Soğan Oğlan – Gianni Rodari (Can Çocuk)
Soğan Baba, en küçük oğlu Soğan Oğlan ile meyve kasası evlerinde otururken, yoldan geçen Prens Limon, kötü soğan kokusunu duyar ve ardından olaylar zıvanadan çıkar. Sonunda Soğan Baba hapse atılır. Domates Şövalye, Baron Mandalina, Dük Turunç gibi hainler Soğan Oğlan’a yaşamayı zehir ederler. Balkabağı, Üzüm Usta, Turp Kız, Çilek Kız, Bayan Köstebek gibi dostların da katılmasıyla, çok heyecanlı olaylar yaşanır.
8. Kaplumbağa – Roald Dahl (Can Çocuk)
Zıpzıp Bey Gümüş Hanım’a âşık, ama Gümüş Hanım’ın ilgilendiği tek şey gözü gibi baktığı kaplumbağası Alfie.
Zıpzıp Bey Gümüş Hanım’ın kalbine giden yolun Alfie’den geçtiğini çok iyi biliyor ve sevdiği kadının aşkını kazanabilmek için gizli bir plan hazırlıyor.
Ne dersiniz, Zıpzıp Bey bu küçük rakibiyle başa çıkabilecek mi? Roald Dahl’dan, Quentin Blake’in neşeli çizgisiyle renklenen harika bir kitap daha.
9. Dünyanın En Cesur Denizcisi – Can Tuğrul (Taze Kitap)
Ada, denizden çok korkuyordu. Yaşadığı kasabanın dışına hiç çıkmamıştı.
Bir gün ihtiyar bir kaptan, denizlerin sonunda bulunan ve içene cesaret veren bir iksirden bahsetti.
Bu yolculuğu yapmanın oldukça zor, şişeye ulaşmanın ise imkânsız olduğunu söyledi.
Hele de denize ayağını bile sokmamış Ada için…
Ama Ada kafasına koymuştu bir kere.
O iksiri ele geçirecek ve böylece korkusuz bir denizci olacaktı.
Onu çok tehlikeli ve bir o kadar da zor bir yolculuk bekliyordu. Kocaman ahtapotlar, acımasız korsanlar, hiçbir geminin
kurtulamadığı gizemli denizler ve iksiri koruyan korkunç canavarı aşması gerekiyordu.
10. Taş Devri Modası – Rebecca Lisle (İndigo Kitap)
Taş Devri’nde hava çok soğuktu. Kaya çok üşüyordu. Üşümesini engelleyecek bir şeyler yapmaya karar verdi ama taş devrinde malzemeler nasıl desek…Taştandı!
Acaba taş yerine kullanabileceği başka şeyler de olabilir miydi? Kaya’nın yaratıcı fikirleriyle tanışın!
Problem çözme ve yaratıcılık üzerine harika bir hikâye!
11. Örümcek Ağı – E.B. White (YKY)
Küçük ve saf bir domuz yavrusu olan Wilbur ile gözüpek ve acımasız görünüşünün altında sıcacık bir yüreği olan Charlotte’un sevgi dolu dostluğunun öyküsü.
12. Uçan Sınıf- Erich Kastner (Can Yayınları)
Erich Kästner, çocuklar için de, büyükler için de yazan Almanya’nın ünlü yazarlarından biri. Uçan Sınıf’ın kahramanları, yatılı bir okulun çocukları. Yılbaşına az bir zaman kalmıştır. Çocuklar, Uçan Sınıf adında bir oyun hazırlamaya karar verirler. Ne var ki çalışmaları yarım kalır. Çünkü bir başka okulun öğrencileri, hem oyunda rol alan oyunculardan birini, hem de çocukların alıştırma kitaplarını kaçırmışlardır. Kästner’in ‘Yazdığım en iyi kitap’ dediği Uçan Sınıf, ince bir hüzün ve bolca mizahla kaleme alınmış bir başyapıt. Bu kitapta yazar, çocuklar arasındaki dayanışmanın, sıkı bir arkadaşlığın gücüyle yaşamın zorluklarını alt etmenin güzel bir örneğini veriyor.
13. Türkiye’yi Geziyoruz Let’s Roll in Turkey – Karen Fung (Kumdan Kale)
Karen Fung’un yazıp resimlediği İngilizce-Türkçe, çift dilli bir kitap.
Kahramanlarımız Karinka ve Slothie, İngilizce alfabenin her bir harfi için Türkiye’de bir yere uğruyorlar.
İngilizce öğrenen bütün çocuklar ve İstanbul ile Anadolu’nun büyülü atmosferinde yola çıkmak isteyen herkes için.
14. Farklı Ama Aynı – Feridun Oral (YKY)
Feridun Oral’dan “Engeller” üzerine bir kitap… Bir gün, çobanın sürüsündeki keçilerden biri doğurur. Bu sevimli yavrunun sürüdeki diğer yavrulardan farklı olduğunu hemen anlar çoban. Yavrunun ön bacakları tutmuyordur! Dağlarda, bayırlarda bu yavru keçi ne yapacaktır? Nasıl koşup oynayacaktır? Çoban, yavrunun hayatını kolaylaştırmak için önceleri onu korur kollar ama çok geçmeden onun için çok yaratıcı bir çözüm bulur. Artık sevimli oğlak da sürüden ayrı düşmeyecek ve hayatını kendi başına sürdürebilecektir. Farklı Ama Aynı, Feridun Oral’dan hem hikâyesi hem resimleriyle çok etkileyici bir kitap.
15. Zogi – Julia Donaldson, Axel Scheffler (İş Bankası Kültür Yayıncılık)
Minik Ejder Zogi okulun en zeki öğrencisiydi. Prenses İnci’yle tanıştı, hayatı değişti…
Zogi, anaokuluna giden bir ejderhadır. Anaokulunda bir ejderhanın bilmesi gereken ne varsa öğretilmektedir. Başarılı olan öğrencinin ödülü ise yakasına takacağı altın bir yıldızdır. Öğretmenleri Bayan Ejderha ilk yıl öğrencilere uçmayı öğretir. Onlara işin tekniğini öğrettikten sonra kendi başlarına çalışmalarını söyler. Zogi başlar fırıl fırıl uçup havada numaralar yapmaya. Ama sonunda bir ağaca çakılır. O sırada oradan geçen küçük bir kız, hemen çantasından ilk yardım malzemelerini çıkarıp, Zogi’nin yarasını bantlar ve ejderi uğurlar.
Anonim prens-prenses masallarına kıyasla daha olumlu mesajlar içeren yegane örneklerdendir. Aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği ve feminizm vurgusu göze çarpar diyebiliriz.
