Mihail Bulgakov’la Genç Bir Doktorun Anıları’yla tanıştım. Benim için bir kitabın ilk birkaç cümlesi o kitabı sevip sevmeyeceğimi anlamak için iyi bir işarettir. Şöyle başlıyordu Genç Bir Doktorun Anıları: “At üstünde ıssız köy yollarından hiç geçmemiş birine anlatacak bir şeyim yok; ne de olsa anlamayacak bununla ilgili anlatacaklarımı. Geçene de hatırlatmayı hiç istemem.” Seviverdim.
Kitapta 1917 yılının Rusya’sına gidiyoruz. Kar, buz, soğuk Rusya için şaşırtıcı gelmiyor insana. Bu manzaranın ortasında genç bir doktor var. Tıp fakültesinden yeni mezun olmuş. Pek çok teorik bilgi ama sıfır deneyimle ilk görev yeri olan ücra bir köye gidiyor. Genç doktorda kaygılar diz boyu. Okuldan iyi dereceyle mezun olmuş ancak hayatında hiç fıtık vakasıyla haşır neşir olmamış, ya bir ters doğum gelirse ne yaparım diye telaş içinde. Doğru ilacı verdim mi diye notlarını kontrol ediyor sürekli. Akşamları ders kitaplarını okuyor. Bir yandan da bu kuş uçmaz kervan geçmez köyde cıvıl cıvıl, ışıl ışıl Moskova’sını özlüyor. Dünyadan haberi olmayan cahil köylüler de işin tuzu biberi oluyor. Bir nevi Zeyniler’de çile çeken Çalıkuşu diyebiliriz.
1917 yılında tıp fakültesinden mezun olmuş 24 yaşında tecrübesiz bir Rus doktor olma şansımız yok artık ama onu anlama fırsatımız var. Kitaplar da en çok bu işe yaramaz mı zaten. Onu anlıyoruz ve cümle acemilik anılarımızdan dolayı tanıdık buluyoruz. Köyün karanlığına bakıp ışıklar içindeki Moskova’yı hasretle andığında başka yerde olmak istediğimiz zamanları hatırlayıveriyoruz. İnsan olmak birleştiriyor bizi. Bu birleşmeyi biraz da Bulgakov’un akıcı diline borçluyuz.
Bir iki kelam da Bulgakov için edelim. Üslubunu çok beğendiğim Bulgakov 1891’de doğmuş, 1940’da hayatını kaybetmiş. Kitaplarında sistemi eleştirmeye cesaret ettiği için kitapları Sovyetler Birliği döneminde yasaklanmış. En önemli eserlerinden birinin Usta ile Margarita olduğu söylenir ki kendisi okuma listemdedir.
Okuyun, okutun!
- Genç Bir Doktorun Anıları – Mihail Bulgakov
- Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları – Roman
- 168 Sayfa
- Çeviri: Tuğba Bolat
