Kendine Ait Bir Oda‘yı her kadın mutlaka okumalı.
Virginia Woolf, bir kadının yazar olabilmek için kendine ait bir odaya biraz paraya ihtiyacı olduğunun üzerinde durur. Deneme türünde yazılmış bu eser kadının kurguyu nasıl ortaya koyduğunu açıklamaya çalışır. Cambridge Üniversitesi’nde verdiği derslere dayanır. Bu yüzden ondan istenen konuşma doğrultusunda kitap akar gider. Yer yer onun araştırma maceralarında ve okuduğu kitapların eleştirilerinde kendimizi buluruz. Feminist kuramın en önemli metinlerinden biri olarak değerlendirilen eserde Woolf, erkek-egemen bir edebiyat ortamında kadın yazarların edebî konumunu tartışmaya açar.
“Para kazanın, kendinize ait ayrı bir oda ve boş zaman yaratın ve yazın, erkekler ne der diye düşünmeden yazın!”
Bu sözüyle feminist duruşunu manifestoyu andıran bir biçimde sergiler. Edebiyat tarihindeki kadın yazarlar incelenip erkek yazarlarla karşılaştırılmasının bire bir örneğidir, diyebiliriz. Feminist eleştiriye yeni bir kadın söylemi getirir. Profesör X. diye geçen kişi aslında bütün erkeklerin söylemlerinin genel aktarımı olarak vücut bulur. Prof. X.’in kadınları aşağı görmesi bir yana asıl yaptığı erkek ırkının üstünlüğünü vurgulamasıdır. Woolf, kütüphanede yaptığı çalışmada ise yanında çalışan erkekle kendini kıyaslamasını şöyle anlatır:
“… güzel güzel not çıkarana karşılık…, benim defterimse birbiriyle çelişen notlara ait çılgın kahramanların cümbüş yeri gibiydi.”
Bir kadın için üzücü-küçültücü-şaşırtıcı bulur bu durumu. Bu yüzden sık sık kadının kendine ait bir odası olmasının altı çizilir. Kurgu için yardımcı olduğunu varsaysak da kalabalık bir kadın için bazen kafa karışıklığına da sebebiyet verir. Öfkesini resme döker. Baştan sona, deneme olmasına rağmen, tasvirler çok başarılıdır. Manifesto-bildiri-öğüt vermek gibi değil sadece yapılması gerekeni söyler. Kadınları tek bir konuyla sınırlamak istemez. Her konuda yazmalısınız der. “çünkü kitaplar birbirini etkiler.” Yazayım, yazasın, yaza, yazalım, yazasınız, yazalar.
İlla okuyan olacaktır!
- Kendine Ait Bir Oda (A Room of One’s Own) – Virginia Woolf
- 128 Sayfa
- Çeviri: İlknur Özdemir
- Kırmızı Kedi Yayınevi
