Yengeç Dönencesi, Henry Miller‘in yıllarca yasaklanan kitabı. Cesurca, özgürce ve hiçbir baskıdan etkilenmeden yazılmış bir roman. Haliyle de tüm dünyada +18 okuyucu rafında.
Kitap, Henry Miller’ın kalemini tanıma anlamında onu en iyi tanıtan romanı. Öyle bir kitap düşünün ki elinizden bırakmanız mümkün olmasın. Erotizm dolu olduğu için değil, aklınızdan bile geçmesin! İlk bakışta görünen bu, diyebilirsiniz. Ama kitapta bundan çok daha fazlası var. Yüzlerce yıllık cinsellik tabusunun üstünde doyasıya gezinmeye, kitabı bembeyaz bir süt gibi içmeye hazır olun.
Hafif nükteli ve akıcı anlatımı ile olağan ve sade hale gelen bir cinsellik okuyoruz. Naif ve ince bir dokunuş buluyoruz Henry Miller’a has pornografinin içinde. Ve buna şaşırıyoruz.
Avrupa’yı karış karış gezen bir adam. Açlık ve sefalet içindeki günlerinde bir yazarın başına gelenlerden hayıflanıyoruz. Üstelik bu kişi Henry Miller olunca, etkilenmeniz daha da artıyor. İlk sayfasından itibaren “bir hayatta kalma mücadelesi hikâyesi” okumaya başlıyor ve bu kadar olmadığının da farkına varıyoruz.
Toplumların normalleştirmeye çalıştığı sıradan insanları, dayatılan mecburiyetleri ve yazarın onlarla baş etme mücadelesini okuyoruz. Cinselliği pür bir dille anlatması, yazarın dayatmalardan kurtulma yöntemi belki de. Kadın ve erkeği bir bütün olarak ilginç, felsefi ve mantıksal bir ortamda ama olabilecek en doğal haliyle anlatmak, Henry Miller’in bu kitabı sansüre açık hale getiren baş kaldırış şekli.
Eser, “klasik” sıfatını hak ediyor. Gerçek manada yeraltı edebiyatı okumanın keyfini sürüyor ve aynı zamanda da Henry Miller’ın tutkuyu, yaşadıklarından çok kullandığı sözcüklerde bulduğunu düşünmeden edemiyoruz. Yaşadığı anlardan daha ziyade, o anları yazarken haz duyduğunu anlıyoruz. Dörtnala koşan arzu, ihtiras ve seks baskısı ile örülü sayfalarda toplumsal hüznü ve hezeyanı okuyor, anlatım şekline büyüleniyoruz.
Yengeç Dönencesi, Henry Miller’ın Paris’te tek başına yaşadığı bir yılı anlatıyor. Paris sokaklarının büyülü atmosferini görmeyi umarken arka sokaklarını, fareli çöplüklerini, rutubet kokan küflü otel odalarını bir güzel özümsüyoruz. Haylaz, ihtiraslı, uslanmaz aşık, kentin kendisi Henry Miller’a göre. Bir Paris bağımlısı. Hem ondan gitmek istemiyor hem de geldiği yeri ve karısını merak ederek sefil ve düşkün günler geçiriyor. Seine nehrine saygı duruşunda duruyor ve ona sözcüklerle bitiriyor romanı.
Kitabın bir dönem ABD ‘de bile yasaklanmış olması, yukarıda anlattığım onca şeyden sonra anlamış olduğunuz gibi, sadece cinsellik içerdiği için değil baş kaldırıyı çok iyi aktarmasından kaynaklanıyor. Yengeç Dönencesi, ’30’lu yıllarda yazılmış bir roman. Altmış sekiz kuşağı felsefesi ve duygusunu hissedebileceğimiz bir şaheser. Ve üstelik günümüze ait bir roman okuyor gibi hissetmemizi sağlıyor. Bu bile ilgi çekici. Değil mi?
- Yengeç Dönencesi – Henry Miller
- Siren Yayınları – Roman
- 288 Sayfa
- Çeviri: Avi Pardo
