Gaetan ve Paul Brizzi’nin yazıp çizdiği “Dante’nin Cehennemi”, Dante’nin başyapıtı “İlahi Komedya”nın ilk bölümü olan “Cehennem”i, Brizzilerin, esas metnin dışına çok fazla taşmadan ancak kendi kalemlerine de ket vurmadan yorumladığı resimli kitapla çizgi roman arasında gidip gelen bir kitap.
Gaetan ve Paul Brizzi biraderler 1951 yılında İtalya’da dünyaya gelmiş. Büyüme çağını Fransa’da geçiren Brizziler, burada Ecole Nationale Supérieure des Arts Decoratifs’te eğitim almış. İsimlerini ilk olarak 1977 yılında Cezar Ödülleri’ne aday gösterilen Fracture’ın başı çektiği üç kısa animasyon filmle duyuran ikizler, asıl Disney için çalışmaya başladıklarında sahneye çıkarlar. Zira çalışmaları arasında “Astérix et la Surpise de César” (Asteriks: Sezar’a Karşı), Notre Dame’ın Kamburu’nun bir bölümü, Fantasia 2000’in “L’Ouseau de Feu” isimli bölümü bulunmaktadır. Piyasada yavaş yavaş yükselmeye başlayan ikili, Christophe Malavoix’yle birlikte Louis Ferdinand Céline’in yapıtından çizgi romana uyarladıkları “La Cavale du Docteur Destouches” Futurepolis tarafından yayımlandıktan sonra, 2017 yılında Boris Vian’ın “Pekin’de Sonbahar” romanını, ardından da yine Vian’ın başyapıtı “Günlerin Köpüğü”nü çizgi romana uyarladılar. Geçtiğimiz yıl Honoré de Balzac’ın “Eğlendirici Öyküler” kitabının resimli haline imza atan Gaetan ve Paul Brizzi, bu kez de Dante’nin, dünya edebiyat tarihine armağanı “İlahi Komedya”nın ilk kısmı olan “Cehennem”in uyarlaması, “Dante’nin Cehennemi” ile karşımızdalar. Karakarga Yayınları tarafından Sebla Kutsal çevirisiyle yayımlanan kitap, resimli kitapla çizgi roman arasında kalan, aynı zamanda da hem resimli kitap hem çizgi roman olan bir içeriğe sahip.
“İlahi Komedya”nın değeri üzerine burada laf ebeliği yapacak değilim ancak aslında mevzunun çıkış noktasının basit olduğunu söylemek de abartı olmaz diye düşünüyorum. Hikâyeyi kendi ağzından aktaran Dante, Cennet’teki ölümsüz aşkı Beatrice’yi bulmak için “Ustam” dediği Vergillius ile “Cehennem”i ve “Araf”ı geçmek zorundadır. “İlahi Komedya”nın en meşhur bölümü olan “Cehennem”, dokuz daireden oluşmaktadır ve her bir daire, bu dünyadaki günahlarını çeken insanlarla doludur. Dante ve Vergillius da bu “bölgeden” geçerken envaı çeşit insanla karşılaşır. Yolun sonunda parıl parıl parlayan güneş ve insanın içini ferahlatan aydınlık, bir anlamda “ilahi kurtuluş”un bir sembolüdür.
Gaetan ve Paul Brizzi’nin, “Dante’nin Cehennemi” için epey kafa patlattıklarını, kitabın hazırlık aşamasında kendileri dillendirirken, kitap bittiğinde de okur olarak bizler anlayabiliyoruz. Çıkış noktası basit desek de, “Cehennem”in “ağırlığı” su götürmez bir gerçek. Ancak kitabın, yine Brizzilerin ifade ettiği gibi “genel okuyucu kitlesine” hitap ettiğini de ekleyelim. Brizziler, Dante ve Vergillius’un yolculuğunda, “afili” diyaloglara yer vererek çıtayı yükseğe çıkardıkları gibi günlük konuşma dilinden de faydalanarak aynı çıtayı ortada bir yerlerde tutmayı iyi kotarıyorlar. “Dante’nin Cehennemi”nin, “Araf” ve “Cennet” bölümleri de gelir mi gelmez mi, henüz bilmiyoruz fakat tek başına bu kitabın da yeterince doyurucu olduğunu söyleyip gerisini okura bırakalım…
- Dante’nin Cehennemi – Gaetan & Paul Brizzi
- Karakarga Yayınları – Çizgi Roman
- 160 sayfa
- Çeviri: Sebla Kutsal
