Astrofizik profesörü Charles Liu’nin kaleme aldığı “A’dan Z’ye Astronomi”, evrende yer alan bütün bu gök cisimlerinin nasıl oluştuğuna, kozmostaki olayların nasıl meydana geldiğine, kısaca gökyüzünde ne olup bitiyorsa hepsine bilim çerçevesi içinde cevaplar arayan bir kitap.
New York Üniversitesi, Staten Island Collage’da astrofizik profesörü olan Charles Liu, aynı zamanda buradaki Verrazano Okulu ve Macaulay Homours Koleji’nin de yöneticiliğini yapıyor. Çarpışan gökadalar, kuazarlar, yıldız-oluşum patlamalı gökadalar ve Evren tarihi boyunca gerçekleşen yıldız oluşum süreçleri üzerine çalışmalar yapan Prof. Liu, öte yandan da Hubble Uzay Teleskobu ile taranan ve en geniş bütünlük taşıyan uzay bölgesi inceleme amacıyla kurulan Cosmos İşbirliği grubunun da üyeleri arasında yer alıyor. Akademik makalelerine ek olarak, 2001 yılında Neil Tyson ve Robert Irion ile birlikte kaleme aldıkları “Bir Evren: Kozmostaki Evimizde” adlı kitabıyla Amerikan Fizik Enstitüsü Bilim Yazarlığı Ödülü’ne layık görülen Charles Liu, 2005 yılında yazdığı “Fırtınalı Güneş” başlığı taşıyan yazısıyla da Amerikan Astronomi Derneği’nin Güneş Fiziği Bölümü tarafından verilen Popüler Yazı Ödülü’nü kazanmış. Akademik derecelerini Harvard ve Arizona Üniversiteleri’nden alan Liu, Prof. Dr. Mehmet Emin Özel’in çevirisiyle, Say Yayınları tarafından yayımlanan “A’dan Z’ye Astronomi” kitabıyla bir kez daha Türkiyeli okurlarıyla buluştu. Astereoitler, aylar, gezegenler, yıldızlar, galaksiler, kuyruklu yıldızlar, kısaca uzay denilen uçsuz bucaksız yerde okuru aynı sınırsızlıkta bir yolculuğa çıkaran kitap, aynı zamanda evrende yer alan bütün bu gök cisimlerinin nasıl oluştuğuna, kozmostaki olayların nasıl meydana geldiğine de bilim çerçevesi içinde cevaplar arıyor.
Charles Liu, astronomi ve fizik hakkında temel bilgiler vererek başladığı kitabına, evrenin geniş bir tanımını yaparak ve özelliklerine, kökenine, Büyük Patlama’ya, evrimine ve içinde barındırdığı deliklere değinerek devam ediyor. Ayın yöntem üzerinden gökadaları ve yıldızları tanımlayan yazar, güneş sistemine geçerek, bu sistem içerisinde yer alan gezegenlere, iç güneş sistemine, gaz devlerine, aylara, kuiper kuşağına ve kuyruklu yıldızlar hakkında detaylı bilgiler veriyor. Dünya ve aya geniş bir yer ayıran Charles Lui, gezegenimizde olup biten manyetik alanlardan nötrinolara, meteorlar ve göktaşlarından gelgitlere, saatlerle takvimlerden mevsimlere kadar belirli sınırlar içinde tanıyıp bildiğimiz konular üzerinde durarak aslında o kadar da çok şey bilmediğimizi ispatlıyor! Uzay programları, astronominin günce haliyle devam eden kitap güneş sisteminin keşfi ve insanoğlunun yıllardır sormaktan bıkmadığı “Evrende hayat var mı?” sorusuna verdiği örnekler içeren cevaplarla kitap tamamlanıyor.
“Medeniyetin şafağından beri insanlar, göklerde gördüklerini anlamaya çalıştılar: Bu ışıklı cisimler neydi, nasıl hareket ediyorlardı ve neden hareket ediyorlardı? Başlangıçta her şey tümüyle bir gizemdi; eskiler, bunlar hakkında mitler, öyküler yarattılar, yıldızlara ve gezegenlere doğaüstü özellikler atfettiler. Yavaş yavaş, göklerin ve içeriğinin doğanın bir parçası olduğunu, doğaüstü yönlerinin olmadığını öğrendiler; sadece ayrıcalıklı bir azınlık değil, herkes bunu anlayabilirdi. Böylece, astronomi bilim doğmuş oldu.”
Charles Liu, her ne kadar evrenin bilinmezliklerine dair böyle iyimser bir yorumda bulunsa da, gökyüzüne dair bildiklerimiz hâlâ belirli sınırların dışına tam olarak çıkmış değil. Ancak “A’dan Z’ye Astronomi” gibi kitaplar bu sınırları aşarak yeni kapılar aralamamızda bizlere fazlasıyla yardımcı oluyor.
- A’dan Z’ye Astronomi – Charles Liu
- Say Yayınları
- 464 sayfa
- Çeviri: Prof. Dr. Mehmet Emin Özel
